Lịch khám thai mẹ bầu phải biết

Lịch khám thai giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và bé. Bên cạnh đó, khám thai còn giúp phát hiện sớm các bất thường, siêu âm kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm cần thiết cũng như tư vấn sử dụng thuốc, thực phẩm bổ sung và chế độ dinh dưỡng phù hợp để chuẩn bị cho một thai kì phát triển khỏe mạnh

Lịch khám thai trong tam cá nguyệt thứ nhất

1. Lần khám thai đầu tiên

Thời gian: thai nhi từ 5 - 8 tuần tuổi.

Mục đích: Xác định chắc chắn có thai hay không, và vị trí làm tổ của thai. Kiểm tra sự bất đồng nhóm máu, sự thay đổi bất thường trên cơ thể mẹ có khả năng ảnh hưởng đến thai nhi

Xét nghiệm cần thực hiện:

• Xác định chỉ số BMI (dựa vào chiều cao và cân nặng): đánh giá bạn có bị thừa cân, béo phì hay không

• Đo huyết áp: xác định có bị huyết áp cao, nguy cơ tiền sản giật hay không

• Xét nghiệm nước tiểu: kiểm tra nồng độ hormoon thai kỳ (hCG) nhằm xác định sự phát triển của thai nhi

• Siêu âm: kiểm tra vị trí, tuổi của thai nhi nhằm phát hiện các bất thường

• Xác định ngày dự kiến sinh và tính tuổi thai dựa vào ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối

Xét nghiệm máu: nhằm kiểm tra nồng độ kháng thể sau khi tiêm vacxin (kháng thể bệnh sởi, bệnh thủy đậu, viêm gan B, giang mai, HIV/AIDS, ...). Kiểm tra sự bất đồng nhóm máu, sự thay đổi bất thường trên cơ thể mẹ có khả năng ảnh hưởng đến thai nhi

Tư vấn:

• Uống bổ sung acid folic nhằm ngăn ngừa các dị tật ở thai nhi

• Tư vấn về dinh dưỡng, chế độ ăn uống và vệ sinh thực phẩm

• Từ bỏ các thói quen xấu hoặc môi trường sống làm việc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi: hút thuốc, làm việc trong môi trường độc hại, uống rượu bia,...

• Tư vấn về sàng lọc trước sinh

• Tiền sử bệnh liên quan đến thai nhi: bạn đã từng sẩy thai, sinh non, tiền sản giật, bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, từng có con bị dị tật bẩm sinh, bạn hoặc người than mắc các bệnh di truyền

Từ bỏ các thói quen xấu như hút thuốc, làm việc trong môi trường độc hại, uống rượu bia,...

2. Lần khám thứ hai

Thời gian: thai nhi khoảng 8 tuần tuổi

Mục đích: Kiểm tra toàn diện hơn, kiểm tra toàn diện hơn, kiểm tra lại ngày dự kiến sanh. bác sĩ sẽ siêu âm xác định tim thai, các vấn đề của phôi thai, nếu trong lần đầu đi khám, cái thai quá nhỏ bác sĩ chưa xác định được.

Xét nghiệm: các xét nghiệm cơ bản giống lần một

3. Lần khám thai thứ 3

Thời gian: tuần thai từ 10 - 13 tuần 6 ngày.

Mục đích: Kiểm tra các dị tật ở thai nhi.

Xét nghiệm:

• Xét nghiệm Thalassemia: xác định có nguy cơ bị bệnh thiếu máu di truyền, hồng cầu bị vỡ sớm dẫn đến thiếu oxy hay không.

• Xét nghiệm sàng lọc quý I: NIPT, Double test, đo nhịp tim của thai nhi.

• Siêu âm kiểm tra dị dạng chi.

• Siêu âm kiểm tra thoát vị cơ hoành.

• Siêu âm đo độ mờ da gáy: nhằm đánh giá nguy cơ bị bệnh Down của thai nhi. Nếu kết quả siêu âm đo độ mờ da gáy cho thấy thai nhi có nguy cơ mắc các bệnh di truyền, bác sĩ sẽ chỉ định bạn làm xét nghiệm sinh thiết gai nhau(CVS). Sinh thiết gai nhau được thực hiện sớm là từ tuần thứ 10 đến tuần thứ 13 của thai kỳ. Xét nghiệm sinh thiết gai nhau là một xét nghiệm xâm lấn, có nguy cơ gây sẩy thai với tỷ lệ rất thấp chỉ dưới 1%.

Lịch tái khám thai trong tam cá nguyệt thứ hai (từ tuần 14 – 27 tuần 6 ngày)

1. Lần khám thứ tư

Thời gian: thai nhi từ 14 - 16 tuần tuổi

Mục đích: kiểm tra sự phát triển của thai nhi và các nguy cơ về dị tật bẩm sinh

Xét nghiệm: các xét nghiệm kiểm tra sức khỏe thông thường như xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, ...

Kiểm tra chiều dài kênh cổ tử cung.

2. Lần khám thai thứ 5

Thời gian: Khi thai nhi được 16 - 20 tuần tuổi

Mục đích: Kiểm tra sự phát triển của thai nhi và các dị tật bẩm sinh bằng các xét nghiệm chính xác hơn.

Xét nghiệm:

• Chỉ số BMI

• Kiểm tra huyết áp

• Khám thai: kiểm tra nhịp tim và đo tử cung tính bằng tuổi thai

• Xét nghiệm nước tiểu: nhằm kiểm tra nồng độ đường máu, protein để tầm soát dấu hiệu của đái tháo đường thai kỳ và nguy cơ tiền sản giật

• Siêu âm: khám thai siêu âm hình thái học - kiểm tra sự bất thường về hình thái của thai nhi, phát hiện mạch máu tiền đạo, dây rốn bám màng, bám rìa, bánh nhau phụ, kiểm tra sự phát triển của thai nhi và phát hiện các bất thường về lượng nước ối. Kiểm tra lại chiều dài kênh cổ tử cung.

• Chọc ối: xét nghiệm được thực hiện khi bác sĩ phát hiện có bất thường liên quan đến các dị tật của thai nhi. Thời gian làm xét nghiệm thích hợp từ tuần 15 đến tuần 18. Kết quả xét nghiệm được trả sau 24 giờ đến 4 tuần

• Xét nghiệm Triple test: xét nghiệm giúp phát hiện các dị tật ống thần kinh, các rối loạn về gen

• Tiêm phòng uốn ván cuống rốn: Tiêm phòng 2 mũi, mỗi mũi cách nhau 1 tháng để phòng bệnh uốn ván cho bé

Chọc ối xét nghiệm được thực hiện khi bác sĩ phát hiện có bất thường liên quan đến các dị tật của thai nhi

3. Lần khám thai thứ 6

Thời gian: thai nhi từ 20 - 24 tuần tuổi

Mục đích: kiểm tra hình thái thai nhi, tầm soát các bất thường (tim, chân tay, bụng, xương, não, cột sống, thận) và kiểm tra vị trí bám của nhau thai, lượng nước ối. Cột mốc khám thai siêu âm 4D xem mặt em bé.

Xét nghiệm:

• Chỉ số BMI

• Kiểm tra huyết áp

• Khám thai: Để tính tuổi thai và kiểm tra tim thai

• Xét nghiệm nước tiểu

• Siêu âm kiểm tra sự phát triển của thai nhi và kiểm tra lượng nước ối

• Tiêm phòng uốn ván cuống rốn: Tiêm phòng 2 mũi, mỗi mũi cách nhau 1 tháng để phòng bệnh uốn ván cho bé (mũi 2)

Nếu kiểm tra thấy các bất thường nghiêm trọng về thể chất, bác sĩ sẽ cân nhắc hội chẩn chọc ối. Việc làm này nên được thực hiện trước tuần thứ 24 của thai kỳ

4. Lần khám thai thứ 7

Thời gian: thai nhi từ 24 tuần - 27 tuần 6 ngày

Mục đích: Sự thay đổi bất thường trên cơ thể mẹ có khả năng ảnh hưởng đến thai nhi

Xét nghiêm:

• Kiểm tra chỉ số BMI

• Kiểm tra huyết áp

• Khám thai: Để tính tuổi thai và kiểm tra tim thai

• Xét nghiệm nước tiểu

• Siêu âm kiểm tra sự phát triển của thai nhi và kiểm tra lượng nước ối

• Xét nghiệm máu nhằm tầm soát đái tháo đường thai kỳ, thực hiện nghiệm pháp dung nạp đường.

• Xét nghiệm máu để xác định sự bất đồng nhóm máu giữa mẹ và thai nhi: bác sĩ sẽ đề nghị bạn làm một xét nghiệm máu khác để kiểm tra xem liệu cơ thể bạn có tạo ra các kháng thể chống lại yếu tố Rh dương tính của bé. Bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi kĩ hơn nếu kết quả xét nghiệm cho thấy cơ thể bạn sản xuất ra kháng thể chống lại Rh dương của bé. Chỉ định tiêm glubulin miễn nhiễm Rh có thể được tiêm trên cơ thể bạn để ngăn chặn quá trình sản xuất kháng thể chống lại Rh dương của bé

Lịch khám thai 3 tháng cuối

1. Lần khám thai thứ 8

Thời gian: Thai nhi từ 28 - 36 tuần tuổi

Mục đích: Kiểm tra ngôi thai, sự phát triển của thai, và tiêm phòng cuống rốn (mũi thứ 2 trước khi sanh ít nhất 1 tháng).

Tiêm hỗ trợ phổi cho bé trong những trường hợp cần thiết.

Xét nghiệm:

• Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm nước tiểu

• Siêu âm thai: nhằm xác định ngôi thai và hướng dẫn xoay ngôi thai, kiểm tra cổ tử cung xem có dấu hiệu sắp sinh hay chưa

• Xét nghiệm Non - stress (NST): nhằm kiểm tra sức khỏe của thai nhi và kiểm tra xem em bé có nhận đủ oxy hay không, kiểm tra cơn gò tử cung.

Từ tuần thứ 30 trở đi:

• Đếm cử động của thai nhi: bình thường 4 lần/giờ

• Tái khám thai khi phát hiện các bất thường: đau bụng, ra máu âm đạo, thai máy yếu và các dấu hiệu bất thường khác

Tiêm phòng uốn ván cuống rốn

2. Lần khám thai thứ 9 đến 14

Thời gian: thai nhi từ 36 - 40 tuần tuổi

Mục đích: Kiểm tra tử cung và tư vấn các dấu hiệu sắp sinh

Xét nghiệm:

• Xét nghiệm GBS: kiểm tra sự tồn tại của liên cầu khuẩn nhóm B.

• Kiểm tra cổ tử cung, khám phụ khoa, đặt thuốc.

• Siêu âm theo dõi thai nhi

• Kiểm tra khung chậu để xác định bạn có khả năng sinh thường hay không

• Xét nghiệm Non - stress

3. Lần khám thứ 15

Thời gian: Thai nhi từ 40 - 41 tuần tuổi

Mục đích: Cân nhắc bạn sinh con bằng can thiệp hay tiếp tục chờ đợi

Lưu ý: tái khám mỗi 3 ngày, cân nhắc bạn sinh con bằng can thiệp phương pháp nào.

Xét nghiệm:

• Thăm khám

• Siêu âm kiểm tra nước ối và tình trạng thai nhi

Lưu ý: tái khám ngay khi có các dấu hiệu bất thường, thai máy ít, ra huyết – ra nước âm đạo… Lịch khám thai, mốc khám thai siêu âm và tái khám có thể thay đổi theo tình trạng của mẹ và bé.